ในช่วงประมาณปี พ.ศ. 2452 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำริว่า ขณะนี้มีเงินเหรียญต่างประเทศบางชนิด ที่เรียกว่า “Mexican coins” “British Coins” และ “States coins อย่างเก่า” มีราคาต่ำกว่าราคา States coins อย่างใหม่ ซึ่งทางรัฐบาล The Straits Settlements และรัฐบาล

The Federated Malay States (FMS) ได้ประกาศให้เลิกใช้ และห้ามไม่ให้นำเข้ามายังอาณาเขตของรัฐบาล

แต่ยังคงพบว่าทางสยามได้มีผู้ลักลอบนทำเหรียญเหล่านี้ ซึ่งมิใช่เงินตรา เจ้าหนี้จึงต้องรับ (กรรม) ตามพระราชกำหนดกฎหมาย เข้ามาในมณฑลชุมพร มณฑลนครศรีธรรมราช และมณฑลปัตตานี ทำให้ราษฎรได้รับความเสียหายเป็นอันมาก จึงได้ตราประกาศห้ามไม่ให้นำเงินเหรียญต่างประเทศบางชนิดเข้ามาในบริเวณพื้นที่มณฑลทั้งสาม

ซึ่งรายละเอียดสำคัญของประกาศฉบับนี้ ระบุว่านับตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2452 เป็นต้นไป ห้ามไม่ให้ผู้ใดนำเหรียญดังที่กล่าวไว้แล้วข้างต้นเข้ามาในหัวเมืองดังกล่าว ไม่ว่าจะทางบกหรือทางเรือเป็นอันขาดหากผู้ใดฝ่าฝืน โดยลักลอบนำเข้ามาเป็นจำนวนตั้งแต่ 10 เหรียญหรือมากกว่า มีความผิดต้องระวางโทษปรับไม่เกิน 1,000 บาท พร้อมทั้งริบเงินเหรียญเหล่านั้นเสีย ผู้ดูแลรับผิดชอบให้เป็นหน้าที่ของเสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย และเสนาบดีกระทรวงยุติธรรม

การนำเหรียญต่างประเทศที่มีการยกเลิกมาใช้จ่ายในระบบเศรษฐกิจถือเป็นอันตรายอย่างยิ่ง เพราะอาจส่งผลต่อระบบเศรษฐกิจภายในประเทศ ตลอดจนเศรษฐกิจระหว่างประเทศ ดังนั้นการออกประกาศฉบับนี้ในราชกิจจานุเบกษาจึงเป็นมาตรการทางกฎหมายประการหนึ่ง เพื่อป้องกันและรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจของรัฐสยามให้คงอยู่ พร้อมทั้งสร้างความเชื่อมั่นให้กับนานาอารยะประเทศได้เป็นอย่างดี

 

อ้างอิงข้อมูลจาก

ธีรยุทธ บัวทอง. มณฑลนครศรีธรรมราช เกร็ดประวัติศาสตร์ในราชกิจจานุเบกษา. นครศรีธรรมราช: เสือผินการพิมพ์. 2561, 184.