ประตูผีเมืองนคร เรื่องเล่าจากปากคำยายจัน
- วันพระ สืบสกุลจินดา
- January 29, 2022
- 9:57 am
ประตูผีเมืองนคร
เรื่องเล่าจากปากคำยายจัน
ถ้าเป็นอย่างยายจันว่า
ตรงหรือไม่ไกลจากในภาพปกนี้นี่แหละ คงคือ “ประตูผี”
.
ราว 10 ปีก่อน มุมพายัพของทางสี่แพร่งนี้ (แยกถนนพระอิศวรตัดถนนศรีธรรมราช) เป็นเพียงเพิงอย่างกำมะลอ ยายจันใช้สอยร่มหลังคาเป็นร้านขายหนมจีน หนมหวาน และข้าวราดแกงที่มีให้เลือกไม่กี่หม้อ
.
บทสนทนาของเราเริ่มขึ้นหลังจากแกแน่ใจแล้วว่าผมมีความสนใจบางอย่าง อาจด้วยอาการพิรุธที่มือซ้ายถือหนังสือ มือขวากุมช้อนไว้หลวมๆ
.
พลความเป็นด้วยเรื่องสารทุกข์สุขดิบ
ใจเรื่องคงเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นหลังคำถามว่า
ตรงนี้ เค้าเรียกไอไหร่นิยาย ?
.
พบอะไรที่ประตูผี
“ตูผี ตรงนี้ตูผี
เขาขุดพบเหล็กกรอบตูใหญ่โต ขึ้นเขียวหึม”
ยายจันยังเล่าต่อไปว่า
“เขาเอาศพออกนอกเมืองกันทาง “ปากตู” นี้”
.
แล้วก็รู้และจำไว้แค่นั้น มาเอะใจก็ตรงที่ นครศรีธรรมราชเคยเป็นรัฐจารีต จึงเช่นเดียวกันกับรัฐโบราณอื่นที่ต้องมีจารีตนิยม ซึ่ง “ประตูผี” เป็นหนึ่งในบรรดาสารพัน
.
ชาวโพธิ์เสด็จ คือลูกหลานแม่มด
เหมือนจะเคยผ่านตาว่า นอกจากใช้เคลื่อนศพออกแล้ว ในคราวมีพิธีไล่แม่มด เหล่าผู้ถูกอุปโลกน์ทั้งหลายก็ถูกขับออกทางประตูนี้ไปสู่นอกท่องปละตกเมือง ที่ก็ช่างไปคล้องกับเรื่องเล่าพื้นถิ่นตำบลนั้น ว่า “ชาวโพธิ์เสด็จ ต่างมีนิสัยสงบเสงี่ยมเจียมตัว ด้วยเพราะเป็นลูกหลานแม่มด”
.
ประตูผีเป็นประตูเดียวที่ปราศจากกฤติยาคุณ จึงมักพบว่ามีศาสนสถานศักดิ์สิทธ์หันไปประจันตรงปากประตูเพื่อกำราบสภาวะอื่นใดที่เป็นปฏิปักษ์ต่อเมือง
.
สำหรับเมืองนครศรีธรรมราช หากประตูผีอยู่ตรงนี้จริงตามปากคำยายจัน ก็คงเป็นหน้าที่ของ “พระนารายณ์” ในเทวสถานริมทางหลวง ที่แต่เดิมคิดว่าตั้งตรงข้ามเป็นแกนเดียวกันกับหอพระอิศวร ทั้งที่อยู่เยื้องหนึ่งว่าผินมาชำเลืองสะกดเอาปากประตูต้นเรื่องที่ว่านี้ไว้
.
ประตูพานยม ประตูลัก ก็ต่างคือประตูผี
นอกจากประตูพี่ที่ยายจันเล่าแล้ว ยังมีอีกประตูที่ชื่อออกไปทำนองผีๆ ด้วยคือ “พานยม” ก็ว่ากันว่าประตูนี้เป็นประตูผี กับอีกประตูที่ชื่อไม่ผี แต่พอเห็นรอยในพิธีกรรมผีคือ “ประตูลัก” ที่เล่าและลือกันว่าเป็นประตู “ลักศพ” ออกนอกเมืองนครศรีธรรมราช
.
ก็เท่ากับว่า เมืองนครศรีธรรมราชมีประตูผีมากกว่าประตูหนึ่ง ส่วนเหตุที่มากกว่าเมืองอื่น ๆ นี้อาจต้องสืบความต่ออีกสักน้อยฯ
- วันพระ สืบสกุลจินดา
- January 29, 2022
- 9:57 am